पिंपरी चिंचवड शहरातील नियोजित विकास आरक्षणे आणि नागरिकांच्या सुविधांसाठी असलेल्या जागेवरील अतिक्रमण हटविण्यासाठी बांधकाम परवानगी व अनधिकृत बांधकाम नियंत्रण विभाग आणि धडक कारवाई पथकांनी कुदळवाडी येथे ८ फेब्रुवारी २०२५ पासून अनधिकृत बांधकाम निष्कासनाची कारवाई सुरू केली आहे.
लघुउद्योगांवर कारवाई आणि उद्योजकांच्या अडचणी
चिखली आणि कुदळवाडीतील भंगार दुकाने, गोदामे तसेच सुमारे २२०० लघुउद्योगांवर अतिक्रमणाची कारवाई केली जात आहे. यामुळे लघुउद्योजक अडचणीत आले असून, त्यांना त्यांच्या यंत्रसामग्रीसाठी भाडेचं ठिकाण मिळवण्यासाठी धावपळ करावी लागली आहे. मोशी, तळवडे, भोसरी, चाकण आणि कुरळी पट्यात जागेचा शोध घेतला असला तरी, जागा मालकांनी भाड्याचे दर वाढविल्यामुळे उद्योजकांची परिस्थिती कठीण झाली आहे. या कारवाईमुळे सुमारे एक लाखाहून अधिक कामगार बेरोजगार झाल्याचे सांगितले जात आहे.
कारवाईमध्ये सहभागी यंत्रणा आणि साधनसामग्री
अतिक्रमण धडक कारवाई पथकात ४ कार्यकारी अभियंते, १६ उपअभियंते, महाराष्ट्र सुरक्षा दलाचे १८० जवान, ६०० पोलीस कर्मचारी आणि मजूर यांचा समावेश होता. निष्कासन कारवाईमध्ये १६ पोकलेन, ८ जेसीबी, १ क्रेन आणि ४ कटरचा वापर करण्यात आला. यासोबतच ३ अग्निशमन वाहने आणि २ रुग्णवाहिका देखील तैनात करण्यात आल्या होत्या. महापालिका यंत्रणेसोबतच पोलीस, वीज वितरण कंपनीचे अधिकारी कर्मचारीही या कारवाईमध्ये सहभागी झाले होते.
पिंपरी-चिंचवड: औद्योगिक व कामगारनगरीची ओळख
पिंपरी-चिंचवड शहराला औद्योगिक, व्यावसायिक व कामगारनगरी अशी ओळख आहे. येथे पाच हजार लघुउद्योग व आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांचे अस्तित्व आहे. भोसरी एमआयडीसीमधील जागेच्या कमतरतेमुळे लघुउद्योजकांनी चिखली, कुदळवाडी, हरगुडे आणि पवारवस्ती या भागांमध्ये पत्राशेड उभारून उद्योग सुरु केले होते. यामध्ये विविध कंपन्यांसाठी लागणारे सुटे भाग, फायबर, प्लॅस्टिक, रबर यांसारख्या २२०० लघुउद्योगांची स्थापना झाली होती. या उद्योगांमध्ये सुमारे एक लाख कामगारांना रोजगार मिळत होता. मात्र, वाढत्या आगीच्या घटना आणि प्रदूषणामुळे महापालिकेने अतिक्रमण हटविण्याची मोहीम सुरु केली आहे. चार दिवसांपासून चिखली आणि कुदळवाडी भागात अतिक्रमण विभागाची कारवाई सुरू आहे. या कारवाईत आतापर्यंत ३७२ एकर क्षेत्रावर २,३१७ बांधकामे आणि पत्राशेड हटवण्यात आले आहेत.
कामगारांची आर्थिक अडचण आणि स्थलांतर
उत्तर प्रदेश, बिहार आणि राज्याच्या इतर भागांतील सुमारे एक लाख कामगार लघुउद्योगांमध्ये काम करत होते. कारवाई सुरू झाल्यामुळे कामगारांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे. रोजगार गमावल्यामुळे अनेक कामगारांनी आपल्या गावी परत जाण्याचा निर्णय घेतला आहे.
जागा मालकांनी दर वाढवले – उद्योजकांची अडचण
यंत्रसामग्री दुसरीकडे स्थलांतरित करण्यासाठी उद्योजक जागेचा शोध घेत आहेत. भोसरी एमआयडीसीमध्ये केवळ २०० लघुउद्योजकांसाठीच जागा उपलब्ध आहे, ज्यामुळे इतर दोन हजार उद्योजकांनी तळवडे, मोशी, चऱ्होली, चाकण आणि कुरळी या भागात जागेचा शोध सुरू केला आहे. मात्र, जागा मालकांनी भाड्याचे दर चारपट वाढवले आहेत. तसेच, मशिनरी उचलण्यासाठी लागणाऱ्या क्रेनच्या दरातही वाढ करण्यात आली आहे, ज्यामुळे लघुउद्योजकांची परिस्थिती अत्यंत कठीण झाली आहे.
कुदळवाडीमध्ये अतिक्रमण हटवण्याची कारवाई चालूच
पिंपरी चिंचवड महापालिकेच्या वतीने कुदळवाडी येथील अनधिकृत बांधकामे हटवण्याची कारवाई मंगळवारी सलग चौथ्या दिवशी सुरू होती. आजपर्यंत एकूण २,३१७ बांधकामांवर कारवाई करण्यात आली आहे, ज्याचा एकूण क्षेत्रफळ १६१ लाख चौरस फूट आहे. महापालिकेने स्पष्ट केले आहे की, या कारवाईत ३७२ एकर जागेवर अतिक्रमण हटवले गेले आहे आणि ही कारवाई पुढेही सुरू राहील.
कारवाईमध्ये सहभागी अधिकारी आणि पोलिस बंदोबस्त
पोलीस आयुक्त विनयकुमार चौबे आणि महापालिका आयुक्त शेखर सिंह यांच्या मार्गदर्शनाखाली सुरू असलेल्या या कारवाईत अतिरिक्त आयुक्त प्रदीप जांभळे पाटील, उपआयुक्त मनोज लोणकर, क्षेत्रीय अधिकारी राजेश आगळे, सुचेता पानसरे, अमित पंडित, किशोर ननवरे, महेश वाघमोडे, अजिंक्य येळे, शितल वाकडे, श्रीकांत कोळप यांच्यासह कार्यकारी अभियंते, उपअभियंते, कनिष्ठ अभियंते सहभागी झाले आहेत. पिंपरी चिंचवड पोलीस आयुक्तालयाचे सह पोलीस आयुक्त शशिकांत महावरकर आणि अतिरिक्त पोलिस आयुक्त वसंत परदेशी यांच्या नेतृत्वाखाली पोलिस उपआयुक्त स्वप्ना गोरे, डॉ. शिवाजी पवार, संदीप डोईफोडे, विवेक पाटील यांच्या अधिपत्याखाली पोलीस बंदोबस्त तैनात करण्यात आला आहे.
