केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांसाठी किसान क्रेडिट कार्ड (KCC) योजना सुरू केली आहे, जी शेतकऱ्यांमध्ये अत्यंत लोकप्रिय ठरली आहे. 1998 मध्ये सुरू झालेली ही योजना, शेतकऱ्यांना शेतीसाठी कर्ज घेणे सोपे आणि सुलभ बनवण्यासाठी राबवली जात आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक कर्ज कमी व्याज दरात मिळवून देणे. शेतकऱ्यांना या योजनेद्वारे 4% च्या अत्यंत परवडणाऱ्या व्याज दराने कर्ज दिले जाते, जे त्यांच्या आर्थिक स्थितीला मोठा दिलासा प्रदान करते. यामुळे शेतकऱ्यांना आपल्या शेतीचे व्यवस्थापन आणि विस्तार करणे सोपे जाते, आणि त्यांना योग्य वेळेवर पैसे मिळवून देणे सुलभ होते.
कृषी क्षेत्रासाठी अर्थसंकल्पातील महत्वाच्या घोषणा
अर्थसंकल्पात अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी शेतकऱ्यांसाठी अनेक महत्त्वाच्या घोषणा केल्या आहेत. त्यात एक महत्त्वाची घोषणा म्हणजे किसान क्रेडिट कार्डची मर्यादा ५ लाख रुपयांपर्यंत वाढवली गेली आहे. किसान क्रेडिट कार्डद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीच्या कामांसाठी आवश्यक कर्ज दिले जाते, आणि तेही कमी व्याजदरावर. यामुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक गरजा सहजपणे पूर्ण होऊ शकतात. तसेच, कर्जाची वेळेवर परतफेड केल्यास सरकार शेतकऱ्यांना व्याजावर ३ टक्के सूट देखील देते, ज्यामुळे त्यांना अतिरिक्त आर्थिक फायदा होतो.
किसान क्रेडिट कार्ड कोणाला मिळू शकते?
किसान क्रेडिट कार्ड योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत प्रदान केली जाते. या योजनेसाठी अर्जदाराचे किमान वय १८ वर्षे असावे लागते. मात्र, या योजनेसाठी कमाल वयाची मर्यादा नाही. सरकार या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना जास्तीत जास्त ५ लाख रुपयांचे कर्ज देणार आहे, जे पाच वर्षांपर्यंत घेता येईल. किसान क्रेडिट कार्डची वैधता देखील पाच वर्षांसाठी असते. KCC शी लिंक केलेले RuPay कार्ड वापरून शेतकरी ATM मधून पैसे काढू शकतात आणि डिजिटल पेमेंट करू शकतात. तसेच, KCC धारक शेतकऱ्यांच्या पिकांना प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) अंतर्गत समाविष्ट केले जाऊ शकते. या कर्जाची रक्कम शेतीसाठी वापरता येते, जसे बियाणे, खत, कीटकनाशक आणि डीएपी खरेदी करण्यासाठी.
कर्जासाठी हमी आवश्यक आहे का?
पूर्वी, किसान क्रेडिट कार्ड अंतर्गत १.६० लाख रुपयांपेक्षा जास्त कर्ज घेण्यासाठी हमी आवश्यक होती. परंतु, रिझर्व्ह बँकेने (RBI) यामध्ये सुधारणा करत हमीमुक्त कर्जाची मर्यादा २ लाख रुपयांपर्यंत वाढवली आहे. यामुळे, आता शेतकऱ्यांना २ लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज कोणत्याही हमीशिवाय मिळवता येते. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी लागणारी छोटी रक्कम सहज उपलब्ध होऊ शकते.
किसान क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज कसा करावा
किसान क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला ज्या बँकेतून अर्ज करायचा आहे, त्या बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा. पर्यायांच्या यादीतून “किसान क्रेडिट कार्ड” हा पर्याय निवडा. “अर्ज करा” किंवा “Apply” वर क्लिक केल्यावर अर्ज पृष्ठ उघडेल. त्यावर तुमच्या आवश्यक तपशीलांसह फॉर्म भरा आणि सबमिट करा. अर्ज सबमिट केल्यानंतर तुम्हाला अर्जाचा संदर्भ क्रमांक मिळेल. जर तुम्ही योजनेसाठी पात्र असाल, तर बँक तुमच्याशी ३-४ कार्यदिवसांत संपर्क साधेल. त्यानंतर तुम्हाला केंद्र सरकारच्या योजनेचा लाभ घेता येईल.
किसान क्रेडिट कार्डसाठी आवश्यक कागदपत्रे
किसान क्रेडिट कार्ड योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ऑनलाईन अर्ज करावा लागतो. अर्जासोबत दोन पासपोर्ट आकाराचे फोटो आवश्यक असतात. तसेच, अर्जदाराने ओळखपत्र सादर करणे आवश्यक आहे. यामध्ये आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र आणि पासपोर्ट देणे आवश्यक आहे. राहत्या पत्त्याचा पुरावा म्हणून ड्रायव्हिंग लायसन्स किंवा आधार कार्ड सादर करणे आवश्यक आहे. महसूल अधिकाऱ्यांकडून प्रमाणित जमिनीचे प्रमाणपत्र आणि क्रॉपिंग पॅटर्न सुद्धा मागवले जातात. जर कर्जाची रक्कम २ लाख रुपयांपेक्षा जास्त असेल, तर सुरक्षा कागदपत्रे सुद्धा आवश्यक असतात.
किसान क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करताना तुम्ही ओळख प्रमाण म्हणून आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदार ओळखपत्र, ड्रायव्हिंग लायसन्स, रेशन कार्ड, वीज बिल, पाणी बिल इत्यादी कागदपत्रे सादर करू शकता. याशिवाय, जमिनीच्या मालकीचा किंवा भाडेकराराचा पुरावा, शेतकऱ्याच्या नावावर असलेल्या जमिनीचे अभिलेख (खतौनी, जमाबंदी, पट्टा इ.) सादर करणे आवश्यक आहे. शेतकरी भाडेकरारावर असल्यास, भाडेकराराची वैध कागदपत्रे सुद्धा आवश्यक असतात. कर्ज सुरक्षित असल्यामुळे, शेतकऱ्यांना कर्जाच्या रकमेइतके तारणही आवश्यक आहे.
