भारतीय शेअर बाजारात ७ एप्रिल, सोमवार रोजी एक मोठी घसरण पाहायला मिळाली. सेन्सेक्स ३,९०० अंकांनी खाली गेला, तर निफ्टी १०० अंकांनी घसरून २१,७५० च्या पातळीवर पोहोचला. या घटनेमुळे निफ्टीने गेल्या १० महिन्यांतील सर्वात कमी पातळीवर पोहोचल्याची नोंद झाली. या अचानक झालेल्या घसरणीमुळे बाजारात एक प्रकारची घबराट पसरली, आणि BSE वर सूचीबद्ध कंपन्यांचे एकूण बाजार मूल्य १५ लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त घसरले. हे बाजारातील एकूण मूल्याच्या बाबतीत ४ जून २०२४ नंतरची सर्वात मोठी घसरण ठरली.
शेअर बाजार कोसळण्याची प्रमुख कारणे:
चीनची प्रतिक्रिया
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी चीनच्या निर्यात उत्पादनांवर ५४ टक्के शुल्क लादले. यावर चीनने अमेरिकेच्या सर्व आयातींवर ३४ टक्के कर लावला. त्यासोबतच, चीनने सात प्रकारच्या दुर्मिळ पृथ्वी धातूंच्या निर्यातावर बंदी घातली आहे. अमेरिकेने आणि भारताने सीटी एक्स-रे ट्यूबविरुद्ध अँटी-डंपिंग चौकशी सुरू केली आहे आणि १६ अमेरिकन कंपन्यांवर निर्यात नियंत्रणे लादली आहेत. त्यामुळे व्यापार तणावात वृद्धी झाली आहे
अमेरिकन शेअर बाजारातील ऐतिहासिक घसरण
फक्त अमेरिकन शेअर बाजारात २ दिवसांच्या कालावधीत १०% घसरण झाली आहे. हे इतिहासात फक्त ४ वेळा घडले आहे – १९८७, २००८, २०२० आणि २०२५ मध्ये. या घसरणीमुळे बाजारात मोठ्या प्रमाणावर तणाव निर्माण झाला आहे, आणि ही अशी घटना आहे जी आर्थिक संकटाच्या कालावधीतच घडलेली आहे.
जागतिक वाढीबद्दल चिंता
विश्लेषकांचा असा विश्वास आहे की, टॅरिफ धोरणामुळे अमेरिकेत महागाई वाढू शकते. यामुळे मागणी कमी होईल आणि मंदीचा धोका निर्माण होईल. बर्नस्टाईन यांच्या मते, सुमारे ६० टक्के प्रभावित आयातींवर २० टक्क्यांहून अधिक शुल्क आकारले जात आहे. परिणामी, सरासरी भारित दर २८.३ टक्क्यांवर पोहोचला आहे, ज्यामुळे जागतिक व्यापारावर नकारात्मक परिणाम होण्याची शक्यता आहे.
क्षेत्रीय निर्देशांक घसरले
जागतिक व्यापार तणावामुळे भारतातील विविध क्षेत्रांमध्ये घसरण झाली आहे. ऑटोमोबाईल, आयटी, धातू, औषध आणि ऊर्जा पायाभूत सुविधा क्षेत्रात निर्देशांक सरासरी ७ टक्क्यांनी घटले. याचप्रमाणे, अमेरिकेचे अध्यक्ष ट्रम्प यांनी औषध उत्पादनांवर अतिरिक्त शुल्क लादण्याची धमकी दिली आहे, त्यामुळे भारतीय औषध कंपन्यांवर दबाव पडू शकतो. कच्च्या तेलाच्या किमतीतही घट झाली असून, ब्रेंट कच्च्या तेलाची किंमत २.७४ टक्क्यांनी घसरून प्रति बॅरल ६३.७८ डॉलर्सवर पोहोचली आहे.
एफआयआय विक्री
जागतिक व्यापार युद्धामुळे विदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदार (FII) भारतीय शेअर्सच्या खरेदीमध्ये कमी आले आहेत. उलट, मागील पाच ट्रेडिंग सत्रांमध्ये ते विक्री करत आहेत. यामुळे या वर्षी १.५ ट्रिलियन रुपये भारतीय बाजारातून बाहेर गेले आहेत. याच कालावधीत, देशांतर्गत संस्थात्मक गुंतवणूकदारांनी १.९३ लाख कोटी रुपये किमतीचे शेअर्स खरेदी केले.
आरबीआय बैठक आणि तिमाही निकाल
९ एप्रिल रोजी भारतीय रिजर्व बँकेची (आरबीआय) चलनविषयक धोरण समितीची बैठक होणार आहे. या संदर्भात, बाजारात सावधगिरी दाखवली जात आहे. जागतिक जोखीम लक्षात घेतल्यास, आरबीआय व्याजदरात कपात करू शकते, अशी आशा गुंतवणूकदारांना आहे. याशिवाय, चौथ्या तिमाहीच्या निकालांचा हंगाम सुरू होणार आहे, आणि यामध्ये टीसीएस १० एप्रिल रोजी मार्च तिमाहीचे निकाल जाहीर करेल. या वेळेस, फक्त निकालच नाही तर व्यवस्थापनाच्या टिप्पण्या देखील महत्त्वपूर्ण ठरणार आहेत. कारण सर्व कंपन्या आता ट्रम्पच्या धोरणांचा आणि जागतिक व्यापार युद्धाचा परिणाम तपासत आहेत. या टिप्पण्या गुंतवणूकदारांसाठी भविष्यातील धोरणांबद्दल मार्गदर्शन करू शकतात.
गुंतवणूकदारांसाठी सल्ला:
आजच्या बाजारातील तणाव आणि घसरणीला ध्यानात घेता, गुंतवणूकदारांनी सध्याच्या परिस्थितीचा सखोल विचार केला पाहिजे. जोखीम कमी करायला हव्यात, म्हणून दीर्घकालीन गुंतवणूक धोरणांच्या दृष्टिकोनातून वागणे योग्य ठरेल. जोखीम कमी करणारे विविध क्षेत्र किंवा ब्लू चिप कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक विचारात घ्या. तसेच, बाजारातील घसरणीमुळे आपली गुंतवणूक पुन्हा पुनरावलोकन करण्याची आवश्यकता आहे. जेव्हा बाजार स्थिर होईल, तेव्हाच अधिक चांगली संधी मिळवता येईल. व्याजदर आणि तिमाही निकालांचे परिणाम लक्षात घेत, सध्या किंमती कमी असलेल्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करणे एक चांगला पर्याय ठरू शकतो.
