2024 च्या महाराष्ट्र विधानसभेच्या निवडणुकीसाठी मतदान प्रक्रिया पूर्ण होऊन काही तासांनंतरच एक्झिट पोल्सची (Exit Polls) आकडेवारी समोर आली आहे. विविध सर्वेक्षण संस्थांनी दिलेल्या या अंदाजांनुसार, राज्याच्या राजकीय वातावरणात एक अद्भुत आणि चुरशीची लढत पाहायला मिळत आहे. महाविकास आघाडी आणि महायुती यांच्यात कणखर स्पर्धा होईल, हे स्पष्ट होत आहे. ही निवडणूक महाराष्ट्राच्या राजकारणात ऐतिहासिक ठरू शकते, कारण दोन्ही प्रमुख आघाड्या आपापल्या बाजूने विजय मिळवण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहेत.
2024 महाराष्ट्र विधानसभेच्या निवडणुकीतील एक्झिट पोल्स – प्रमुख पक्षांची कामगिरी आणि भविष्यवाणी
एक्झिट पोल्सच्या माध्यमातून महाराष्ट्रातील प्रमुख राजकीय पक्षांच्या कामगिरीचे, त्यांना मिळणाऱ्या जागांचा अंदाज आणि आगामी राजकीय वातावरणाचे संकेत समोर आले आहेत. या सर्वेक्षणांद्वारे राज्यातील मतदारांचं काय मत आहे, हे काही प्रमाणात स्पष्ट झालं आहे. प्रमुख सर्वेक्षण संस्थांमध्ये चाणक्य स्ट्रॅटेजी, ELECTORAL EDGE, लोकशाही रुद्र,पोल डायरी आणि MATRIZE यांसारख्या प्रतिष्ठित संस्थांचा समावेश आहे. प्रत्येक संस्थेने आपल्या अन्वेषणाच्या आधारावर वेगवेगळे अंदाज व्यक्त केले आहेत, ज्यामुळे आगामी निवडणुकीत काय घडू शकते याबद्दल रसिकांच्या मनात चांगलीच उत्सुकता निर्माण झाली आहे. या सर्वेक्षण संस्थांनी दिलेल्या आकडेवारीवर आधारित, एक्झिट पोल्समध्ये दाखवलेली राज्यातील राजकीय घडामोडी, पक्षांची संभाव्य कामगिरी, आणि विविध आघाड्यांमधील कडवी स्पर्धा कशी रंगेल, याची आपल्याला एक चांगली झलक मिळते.
महाराष्ट्रातील एक्झिट पोल्स – भाजप आणि इतर पक्षांना मिळणारे संभाव्य फटके आणि सरकार स्थापनेसाठीची संघर्षाची स्थिती
महाराष्ट्रात आगामी निवडणुकांच्या निकालांच्या प्रतीक्षेत, एक्झिट पोल्सच्या माध्यमातून एक गोष्ट स्पष्ट होत आहे – दोन प्रमुख पक्षांमध्ये फुटीमुळे राज्यातील सर्वच पक्षांना मोठा फटका बसण्याची शक्यता आहे. विशेषतः, महाराष्ट्र नवनिर्माण सेनेच्या (मनसे) ‘एकला चालो रे’ या भूमिकेचा प्रभाव पुणे, मुंबईसारख्या प्रमुख शहरी भागांमध्ये भाजपच्या उमेदवारांना पडणार आहे. याचा थेट परिणाम भाजपच्या विजयावर होऊ शकतो. यावेळी एक्झिट पोल्सनुसार, सर्वच पक्षांच्या आमदारांची संख्या २०१९ च्या तुलनेत घटण्याची शक्यता आहे. २०१९ मध्ये ज्या पक्षांनी भरभरून जागा मिळवलेल्या होत्या, त्या पक्षांना यावेळी कमी जागांमध्ये समाधान मानावे लागणार असं दिसून येत आहे. त्यामुळे, निकालानंतर कोणत्या पक्षासोबत कोण सरकार स्थापन करेल यावर आणखी काही सांगता येईल, पण सध्या या बाबतीत काहीही ठाम सांगणे अवघड आहे.
महाविकास आघाडीच्या यशावर गटबाजीचा धक्का
महाराष्ट्रातील निवडणुकांमध्ये एक मोठा उलटफेर घडत असतानाच, महाविकास आघाडीला अचानक मोठा धक्का बसल्याचे दिसून आले आहे. निवडणुकीच्या अगोदर रात्री काँग्रेस नेत्यांनी अपक्षांना पाठिंबा दिल्याने सोलापूरमध्ये महाविकास आघाडीला नुकसान झालं. या बदलाचा थेट फायदा भाजपला होण्याची शक्यता आहे. जरी सोलापूरमध्ये झालेला हा बदल सर्व माध्यमांमध्ये चर्चेचा विषय ठरला असला, तरी राज्यातील अनेक अशा ठिकाणीही असेच गुपचुप पक्षविरोधी कृती असण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे निवडणुकीनंतर काही नेत्यांच्या भूमिकेची खरी पटकथा उघड होईल.
तथापि, महाविकास आघाडीला यशाच्या वाटेवर अनेक अडचणी येऊ शकतात, विशेषतः पक्षांतर्गत संघर्ष आणि गटबाजीमुळे. महाविकास आघाडीच्या गटबाजीला कंट्रोल करणे आणि आपली एकात्मता राखणे हे आगामी काळात महत्त्वाचे ठरू शकते. पक्षांच्या आंतरविरोधांमुळे निवडणुकीत अनपेक्षित बदल होऊ शकतात, ज्याचा थेट परिणाम आघाडीच्या विजयावर होईल. यापूर्वी अनेक ठिकाणी महाविकास आघाडीला उमेदवारांची एकसंधता कमी दिसली आहे. त्यामुळे, या एक्झिट पोल्समधील सकारात्मक अंदाज प्रत्यक्षात किती सत्य ठरतील, हे निकालानंतरच समजेल.
अर्थात –
सर्वेक्षण संस्थांकडून मिळालेल्या एक्झिट पोल्सवरून एक गोष्ट स्पष्ट झाली आहे – भाजपच्या अपेक्षेप्रमाणे जागांची संख्या कमी दर्शविण्यात आलेली आहे. यामुळे भाजपला अपेक्षित तो फायदा होईल का, हे पाहणे फार महत्त्वाचे ठरणार आहे. भाजपने २०१९ मध्ये ज्या प्रकारे भरपूर जागा मिळवल्या होत्या, त्याला या निवडणुकीत फटका बसण्याची शक्यता असू शकते. या अंदाजांच्या पार्श्वभूमीवर, महायुतीच्या विजयाची शक्यता मोठी असली तरी, काही गोष्टी अनिश्चितताच राहिल्या आहेत.
दुसरीकडे, महाविकास आघाडीला काही संस्थांकडून चांगला प्रतिसाद मिळाल्याचे दिसून आले आहे, आणि त्यांना अपेक्षेप्रमाणे स्थान मिळण्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. तथापि, महाविकास आघाडीचा विजय महायुतीच्या तुलनेत कमी असू शकतो, असाही अंदाज व्यक्त केला जात आहे. महाविकास आघाडीला चांगले समर्थन मिळाले असले तरी, त्यांचा विजय महायुतीच्या वर्चस्वाच्या तुलनेत सध्या कमी असण्याची शक्यता आहे.
एक्झिट पोल्सच्या माध्यमातून राज्यातील राजकीय वातावरणाचं एक छोटं चित्र समोर आलं आहे. मतदानानंतर होणाऱ्या अंतिम निकालांवरच महाराष्ट्राच्या राजकीय भवितव्याचा ठराव होईल. राज्यातील राजकीय स्थिती किती वेगळी वळण घेईल, याबद्दल अजूनही काहीच सांगता येत नाही. त्यामुळे एक्झिट पोल्सच्या या प्रारंभिक अंदाजावरून, आगामी राजकीय समीकरणं काय असतील हे निश्चितपणे सांगणं कठीण आहे.